Konkurs im. prof. Gieysztora – wyniki

Miło nam Państwa poinformować, że na ostatnim spotkaniu PTH- Oddziału Morskiego, została wręczona Pani mgr Agacie Szwarc nagroda, w postaci dyplomu, za pracę magisterką pt.: „Uwarunkowania środowiskowe zróżnicowania taksonomicznego bezkręgowców wód okresowo wysychających górnego i środkowego dorzecza rzeki Limpopo w Botswanie i Republice Południowej Afryki”, która to praca zajęła 1 miejsce w konkursie im. prof. Gieysztora, organizowanym przez Polskie Towarzystwo Hydrobiologiczne. Szczegóły dotyczące konkursu zamieszczone są na stronie głównego oddziału PTH.

Prelegentka

Fragment prezentacji

Upominek dla Prelegentki – obraz przedstawiający przedmiot Jej badań – małżoraczka

Reklamy

Walne Zebranie Członków OM PTH

Walne Zebranie Członków OM PTH podsumowujące kolejny rok naszej działalności odbędzie się dnia 13 grudnia (w czwartek) 2018 r. w sali ekspozycyjnej, w budynku Instytutu Oceanografii UG przy al. Marszałka Piłsudskiego 46 w Gdyni. Zebranie to jest szczególnie ważne, gdyż w tym roku kończy się kadencja Zarządu i Komisji Rewizyjnej Oddziału. W związku z tym podczas Walnego Zebrania odbędą się wybory nowych władz.
Zebranie odbędzie się bezpośrednio po wykładzie Pani mgr Agata Szwarc (więcej szczegółów o wykładzie na stronie wydarzenia).

Bardzo liczymy na Państwa obecność!

Uwarunkowania środowiskowe zróżnicowania taksonomicznego bezkręgowców wód okresowo wysychających górnego i środkowego dorzecza rzeki Limpopo w Botswanie i Republice Południowej Afryki – wykład

Dyrekcja Instytutu Oceanografii UG oraz Oddział Morski Polskiego Towarzystwa Hydrobiologicznego serdecznie zapraszają na Seminarium Naukowe, podczas którego wykład na temat:
„Uwarunkowania środowiskowe zróżnicowania taksonomicznego bezkręgowców
wód okresowo wysychających górnego i środkowego dorzecza rzeki Limpopo w Botswanie i Republice Południowej Afryki”
wygłosi Pani mgr Agata Szwarc z Wydziału Biologii Uniwersytetu Gdańskiego.

Seminarium odbędzie się dnia 13 grudnia (czwartek) 2018 r. o godz. 16.00 w Auditorium oceanographorum, w budynku Instytutu Oceanografii UG przy al. Marszałka Piłsudskiego 46 w Gdyni.

Notka biograficzna Prelegentki:
Agata Szwarc ukończyła studia biologiczne w 2017 r. na Wydziale Biologii Uniwersytetu Gdańskiego, broniąc pracę magisterską pt. „Uwarunkowania środowiskowe zróżnicowania taksonomicznego bezkręgowców wód okresowo wysychających górnego i środkowego dorzecza rzeki Limpopo w Botswanie i Republice Południowej Afryki”. Za tę pracę otrzymała nagrodę I stopnia w konkursie im. prof. Gieysztora, przyznawaną corocznie przez Polskie Towarzystwo Hydrobiologiczne. Od roku akademickiego 2017/2018 jest studentką Studiów Doktoranckich z Biologii, Ekologii i Mikrobiologii UG i prowadzi badania dotyczące ekologii i taksonomii małżoraczków (Ostracoda) wód okresowo wysychających półpustynnych obszarów południowej Afryki pod opieką Pana prof. dr hab. Tadeusza Namiotko.

V Europejska Konferencja dotycząca Nurkowania Naukowego 24- 26 kwiecień 2019 roku

W imieniu organizatorów zapraszamy na V europejską konferencję dotyczącą nurkowania naukowego, która odbędzie się w Sopocie w Instytucie Oceanologii PAN w dniach 24-26 kwietnia 2019 rok.
Więcej szczegółów na stronie konferencji.

Toksyczne zakwity sinic w Bałtyku – lato 2018

     Sinice (cyjanobakterie) taksonomicznie należą do bakterii, zaliczanych do do jednych z najwcześniejszych organizmów występujących na Ziemi. Choć są one mikroskopijnych rozmiarów, to latem ich obecność w Morzu Bałtyckim można łatwo zaobserwować w postaci unoszących się na powierzchni wody dużych skupisk lub kożuchowatych struktur. Sezonowe masowe zakwity cyjanobakterii są naturalnym zjawiskiem występującym w przyrodzie. Towarzyszy mu zmętnienie i zmiana barwy wody. Czasem zaobserwować można również pianę oraz odczuć charakterystyczny „rybi” zapach. Na podstawie badań paleontologicznych stwierdzono, iż takie epizody w wodach Morza Bałtyckiego miały miejsce prawdopodobnie już 7000 lat p.n.e. Zjawisko zakwitów w ostatnich czasach nasiliło się. Wiąże się to ze wzrostem eutrofizacji Bałtyku oraz wzrostem temperatury wody w miarę postępującego globalnego ocieplenia. Zakwity w istotny sposób obniżają atrakcyjność nadmorskich kąpielisk, stanowiąc jednocześnie realne zagrożenie dla ich użytkowników. Takie zjawisko obserwujemy również teraz – w lipcu 2018 roku, gdy wszystkie kąpieliska w Zatoce Gdańskiej i wiele kąpielisk od strony otwartego morza jest zamkniętych z powodu masowego rozwoju sinic, między innymi obecnie występującego gatunku Nodularia spumigaena (Zdj.1).

Zdj.1. Powierzchniowy zakwit wody w Zatoce Gdańskiej 24.07.2018 (A); Nodularia spumigena w mikroskopie świetlnym – powiększenie 400× (B) (Fot. J. Kobos)

     Problem zakwitów sinicowych dotyczy również innych krajów nadbałtyckich. Najbardziej intensywne zakwity sinic nitkowatych występują w centralnej części Bałtyku oraz w Zatoce Fińskiej i Zatoce Ryskiej. Obecnie, oglądając zdjęcia satelitarne, umieszczane m.in. na stronach Szwedzkiego Instytutu Meteorologiczno-Hydrologicznego (SMHI), ma się wrażenie, że cały Bałtyk „płonie” od sinicowych zakwitów.

Zdj. 2. Masowe występowanie sinic w wodach Morza Bałtyckiego (zdjęcia satelitarne SMHI) (http://www.smhi.se/klimatdata/oceanografi/algsituationen#)

     Dotychczasowe badania wykazały, że wszystkie szczepy planktonowego gatunku Nodularia spumigena tworzące masowe zakwity w Morzu Bałtyckim są toksyczne przez to, że produkują hepatotoksynę – nodularynę, który to związek dobrze rozpuszcza się w wodzie morskiej. Objawami zatrucia NOD są zaburzenia żołądkowo-jelitowe i wątrobowe, osłabienie, uważana jest również za inicjatora zmian nowotworowych. Skutkiem działania hepatotoksyn jest uszkodzenie cytoszkieletu komórek wątroby, co w konsekwencji prowadzi do krwotoków wewnętrznych i niewydolności tego organu. Ponadto, N. spumigena, tak jak i wszystkie inne sinice produkuje lipopolisacharydowe endotoksyny (LPS), które są składnikiem zewnętrznej warstwy ściany komórkowej gram-ujemnych bakterii. Kontakt z tymi związkami u ludzi i zwierząt może wywoływać stany gorączkowe, podrażnienia i reakcje alergiczne oraz choroby układu oddechowego.

     Kiedy zakwit wody się skończy i będzie można znów korzystać z uroków plażowania? Trzeba poczekać na zmianę pogody. Falowanie podczas burz, deszczów spowoduje intensywne mieszanie się wód, które sprawi, że unoszące się na powierzchni wód skupiska sinic zostaną rozbite, przeniesione w inne rejony oraz w głębsze warstwy wody, przez co organizmy te ulegną szybszej degradacji i opadną na dno. Część komórek na pewno przetrwa i w sprzyjających warunkach w przyszłym roku znów da początek nowej populacji. Na jaką skalę? Czy też tak intensywnie? Przekonamy się w przyszłym roku.

Autor:
Dr Justyna Kobos
Instytut Oceanografii UG
Zakład Biotechnologii Morskiej

Proponowana literatura

1. Bianchi T.S., Engelhaupt E., westman P., Andrén T., Rolff C., Elmgren R., 2000, Cyanobacterial blooms in the Baltic Sea: natural or human-induced?, Limnol. Oceanogr., 45(3), 716-726.
2. Błaszczyk A., Toruńska A., Kobos J., Browarczyk-Matusiak G., Mazur-Marzec H., 2010. Ekologia toksycznych sinic. Kosmos 59 (1-2):173-198.
3. Mazur-Marzec H, 2011. Toksyczne zakwity sinic w Morzu Bałtyckim i ich wpływ na zdrowie ludzkie. Raport WWF Polska; http://awsassets.wwfpl.panda.org/downloads/raportsinicewwf.pdf
4. Mazur-Marzec H., Pliński M., 2009. Do toxic cyanobacteria blooms pose a threat to the Baltic ecosystem? Oceanologia 51(3):293-319
5. Kawecka B., Eloranta P.V., 1994, Zarys ekologii glonów wód słodkich i środowisk lądowych, Wydanwnictwo Naukowe PWN, Warszawa, s. 1-252.

„Znane i nieznane wraki Zatoki Gdańskiej oraz ich wpływ na środowisko”

Zapraszamy na seminarium, które odbędzie się dnia 17 stycznia (środa) 2018 r. o godz. 16.30 w sali ekspozycyjnej, w budynku Instytutu Oceanografii UG przy al. Marszałka Piłsudskiego 46 w Gdyni.

Notka biograficzna Prelegenta:
Piotr Bałazy – oceanograf o specjalności biologia morza, adiunkt i osoba odpowiedzialna za nurkowania naukowe w Instytucie Oceanologii Polskiej Akademii Nauk (IO PAN) w Sopocie. Jego zawodowe zainteresowania skupiają się wokół płytkiego dna twardego i organizmów go zasiedlających – głównie epifauny, tzw. inżynierów środowiska i czynników kontrolujących bioróżnorodność. Chociaż do tej pory większość Jego praca dotyczyła szybko zmieniających się rejonów polarnych (Arktyka i Antarktyka), nie zapomina o Morzu Bałtyckim, jego zielonych wodach i specyficznych, kamienistych „rafach”. Jest szczególnie zainteresowany wrakami statków, traktowanymi jako stalowe wyspy i hot-spoty dla bioróżnorodności, oraz ich rolą w funkcjonowaniu ekosystemu. Zafascynowany od początku nurkowaniem, które tak naprawdę skłoniło go do podjęcia studiów w dziedzinie oceanologii, od paru lat rozwija swój warsztat fotograficzny, wykorzystując fotografię podwodną jako jedno z głównych narzędzi badawczych.

Badania przyrodnicze w Gdańsku w wieku XVII i XVIII oraz ilustrowane edycje naukowe jako efekt pracy gdańskich badaczy, drukarzy i wydawców – wykład

Serdecznie zapraszamy na Seminarium Naukowe, podczas którego wykład na temat: „Badania przyrodnicze w Gdańsku w wieku XVII i XVIII oraz ilustrowane edycje naukowe jako efekt pracy gdańskich badaczy, drukarzy i  wydawców” wygłosi Pan dr Jakub Jakubowski.

Seminarium odbędzie się dnia 15 listopada (środa) 2017 r. o godz. 16.30 w sali ekspozycyjnej, w budynku Instytutu Oceanografii UG przy al. Marszałka Piłsudskiego 46 w Gdyni.

Jakub Jakubowski (ur. 1978) – absolwent uniwersyteckiej klasy biologiczno-chemicznej w Liceum nr 1 w Gdyni (1997), studiów na kierunku filozofia na Uniwersytecie Warszawskim (2003) (zainteresowania badawcze – filozofia przyrody i moralności epoki Oświecenia). W roku 2016 na wydziale filologicznym Uniwersytetu Wrocławskiego obronił pracę doktorską z zakresu nauki o książce pt. „Gdańska ilustrowana książka przyrodnicza XVIII wieku. Druki ilustrowane z oficyny Tomasza Jana Schreibera”. Laureat wyróżnienia w konkursie Polskiego Towarzystwa Badań nad Wiekiem Osiemnastym na najlepszą pracę doktorską poświęconą epoce Oświecenia (2017). Autor artykułów oraz haseł encyklopedycznych poświęconych ilustracji naukowej oraz historii badań przyrodniczych na ziemiach polskich w stuleciach XVII-XIX.